Huiselijk geweld komt in alle lagen van de bevolking voor. Ouderenmishandeling is één van de vormen van huiselijk geweld. De overheidscampagne ‘Twijfel jij of iemand thuis wel veilig is? Zet een eerste stap en vraag hoe het gaat’ moet ervoor zorgen dat iemand zich gesteund en minder alleen voelt.
In Nederland hebben jaarlijks 1,3 miljoen mensen van zestien jaar en ouder te maken met huiselijk geweld. Ruim 850.000 mensen maken het zelfs structureel mee: (bijna) dagelijks, wekelijks of maandelijks. Een helaas veel voorkomende vorm van huiselijk geweld is ouderenmishandeling. Lichamelijke mishandeling is het meest bekend, zoals slaan en schoppen. Maar ook geestelijke mishandeling, zoals schelden of dreigen met geweld, en seksuele mishandeling komen voor. Bij verwaarlozing wordt de oudere niet goed verzorgd of krijgt te weinig eten. En wanneer anderen zonder toestemming geld of spullen gebruiken van de oudere, noemen we dat financieel misbruik. Ook dat zijn vormen van ouderenmishandeling. Financieel misbruik komt het vaakst voor.
Strafbaar
Meestal is de oudere afhankelijk van de persoon die hen slecht behandelt. Ouderenmishandeling kan gebeuren in huiselijke kring, zoals door de partner, familieleden of vrienden. Maar ook in de zorg komt ouderenmishandeling voor. Alle huiselijk geweld is strafbaar! Jammer genoeg zoeken slachtoffers en plegers vaak geen of te laat hulp. Om de cyclus van huiselijk geweld te doorbreken, is het belangrijk om eerder in te grijpen. De rol van omstanders is hierbij essentieel. Met de campagne ‘Twijfel jij of iemand thuis wel veilig is? Zet een eerste stap en vraag hoe het gaat’ wil het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport omstanders ertoe bewegen een eerste stap te zetten en het gesprek met een vermoedelijk slachtoffer aan te gaan. Zo’n eerste stap kan het verschil maken voor één van de 1,3 miljoen mensen die jaarlijks te maken krijgt met een vorm van huiselijk geweld.
10 gesprekstips
Maakt u zich zorgen om iemand? Blijf er niet mee rondlopen en gebruik deze gesprekstips om in actie te komen.
1. Begin eerst over iets luchtigs. Het is belangrijk dat de ander zich op zijn of haar gemak voelt.
2. Benoem wat u opmerkt. Bijvoorbeeld: ‘Het viel me op dat u… hoe is dat gebeurd?’ Of ‘Ik heb u al een tijdje niet gezien… is er misschien iets aan de hand?’
3. Stel open vragen. Dus niet: ‘Vond u het vervelend?’, maar ‘Wat vond u daarvan?
4. Blijf kalm. Praat even over iets anders als de ander te emotioneel wordt.
5. Draag geen oplossingen aan en zet iemand niet voor het blok.
6. Zeg geen slechte dingen over de pleger. Respecteer de relatie.
7. Beloof nooit dat u iets geheim kunt houden. Om iemand te kunnen helpen, heeft u waarschijnlijk hulp of advies van anderen nodig.
8. Laat weten dat u er voor diegene bent. Bijvoorbeeld door praktische hulp aan te bieden, zoals boodschappen doen of de (klein)kinderen uit school halen.
9. Wees geduldig en probeer later weer eens een gesprek over uw zorgen aan te knopen.
10. Sluit het gesprek af met een luchtig onderwerp.
Niet pluis
Senioren Brabant-Zeeland (voorheen KBO-Brabant) ondersteunt de campagne ‘Twijfel jij of iemand thuis wel veilig is?’ van harte en draagt ook daadwerkelijk bij aan het terugdringen van alle vormen van ouderenmishandeling. Senioren Brabant-Zeeland organiseert Terugkomdagen voor alle vrijwilligers, zoals belastinginvulhulpen, Wmo-cliëntondersteuners en vrijwillige ouderenadviseurs (VOA’s) over het niet-pluis-gevoel. Tijdens de bijeenkomsten komen situaties als verwardheid, overbelaste mantelzorg, financieel misbruik en ouderenmishandeling aan de orde. Op deze manier geeft Senioren Brabant-Zeeland alle vrijwilligers handvatten om situaties waarover zij zich zorgen maken te herkennen om vervolgens het gesprek aan te gaan, hulp in te roepen en/of de situatie te melden.
Meer hulp
Komt u er niet uit of twijfelt u of u het wel goed ziet? Kijk voor meer informatie op ikvermoedhuiselijkgeweld.nl. Wilt u advies van een professional of vindt u het fijn als er iemand met u meedenkt? Bel of chat dan met een professional van Veilig Thuis.